Met maar liefst 64 scholen, 145 klassen en ruim 1500 leerlingen aan boord, hebben we voor het KlankKr8-onderzoek een enorme hoeveelheid aan gegevens ter beschikking. Onderwijsonderzoekers Hans Luyten en Lyset Rekers van de Universiteit Twente laten je zien hoe ze deze berg data gaan aanpakken. Je krijgt een kijkje in de keuken van hun wondere wereld, waar elk cijfer een eigen verhaal vertelt en elke uitkomst, positief of negatief, een nieuwe ontdekking kan betekenen. Ze geven je een voorproefje van wat de analyse kan opleveren, onthullen waarom dit onderzoek zo bijzonder is en waarom zelfs een mislukking voor hen een kans is om nog dieper te graven.
V.l.n.r. onderzoekers Hans Luyten en Lyset Rekers bij de Universiteit Twente.
Lyset kan niet wachten om met de analyse te starten. “Hoe lang ik ook al in het vak zit, het blijft gewoon heel erg leuk! We zijn wel een beetje nerdy wat dat betreft,” zegt ze. “Thuis ben ik altijd diegene die vraagt naar het ‘waarom’ en de toelichting. Iedereen heeft dan zoiets van, dat is toch duidelijk? Maar ik wil het altijd precies weten,” lacht ze. “Ik zoek in alles de systematiek op, ook in het dagelijks leven. Uitvogelen hoe verbanden in elkaar zitten die op het blote oog helemaal niet zichtbaar zijn, dat vind ik fascinerend. En dat gaan we ook met KlankKr8 doen!”
Ook Hans koestert een sterke interesse in data-analyse. Van jongs af aan heeft hij cijfers interessant gevonden, niet alleen in het onderwijs maar ook in andere contexten, zoals bij sport. “Ik vind het fantastisch leuk om statistiekjes bij te houden. Ik bezoek ook regelmatig goksites, gewoon om de kansen te bekijken, bijvoorbeeld hoe groot de kans is dat het Nederlands elftal deze zomer Europees kampioen wordt.” Hoewel zijn analyses vaak nauwkeurig zijn, waagt Hans zelf nooit een gokje. “Ik gok nooit, dat is gewoon stom, want uiteindelijk winnen alleen de goksites. Ik heb nog niet iets bedacht waardoor ik er geld mee kan verdienen, afgezien van dat ik nu bij de Universiteit Twente werk,” zegt hij lachend.
Wat KlankKr8 betreft, ligt er voor Hans en Lyset een mooie klus te wachten waarin ze hun interesses en expertise goed kunnen laten gelden. Hans legt uit hoe de data-analyse in z’n werk gaat: “Eigenlijk is de basis van de analyse heel eenvoudig. We gaan scholen die werkten met KlankKr8 met scholen die niet met het programma werkten vergelijken, om te zien of KlankKr8 het lezen verbetert. Als we een verschil zien, is er nog de moeilijkheid om een causaal verband aan te tonen, met andere woorden: dat de verbeterde leesvaardigheid echt door KlankKr8 komt en niet door andere factoren, zoals ouderbetrokkenheid of andere taalactiviteiten op school. Juist doordat we scholen willekeurig hebben toegewezen aan de interventie- of controlegroep, kun je die andere factoren bijna helemaal uitsluiten. Zeker als je met grote groepen scholen werkt. Dan wordt de kans op een toevalstreffer heel erg klein.”
Als blijkt dat KlankKr8 de leesvaardigheid van kleuters verbetert, willen de onderzoekers ook onderzoeken waarom dat is, vertelt Lyset. “Heeft dat dan bijvoorbeeld te maken met een bepaalde oefening, of hoe lang ze gespeeld hebben? Om daar achter te komen is het heel mooi dat we allerlei aanvullende data hebben, waarin we eindeloos zouden kunnen grasduinen.” Op de 34 interventiescholen zijn sinds eind januari 876 leerlingen bezig met KlankKr8. “Elke keer als de leerlingen inloggen en gaan spelen met KlankKr8, wordt er achter de schermen heel veel data verzameld: op welk level ze zitten, hoeveel fouten ze maken, waar ze klikken, hoe lang ze bezig zijn, noem het maar op. Dus je kunt je voorstellen, als je met zoveel scholen en leerlingen te maken hebt, dat er een enorme bulk aan data ontstaat. Het wordt nog een aardige klus om dat te analyseren,” erkent Lyset. Helaas biedt ChatGPT hier nog geen uitkomst voor. “Ik vermoed niet dat die met het juiste antwoord komt. We denken dat we op dat punt nog wel een beetje onvervangbaar zijn,” lacht Lyset. “Maar we hebben wel wiskundige en statistische modellen die we zullen toepassen.”
“Het is best een bijzonder onderzoek,” vertelt Lyset trots. “Experimenten als deze worden in onderwijskundig onderzoek maar weinig uitgevoerd omdat het lastig is, zeker op deze schaal. Dat maakt dit heel erg uniek.” De onderzoekers zien veel potentie in het KlankKr8-onderzoek: “Als er iets uit dit experiment naar voren komt, dan hebben we wel echt sterk overtuigend bewijs in handen,” vertelt Hans. ”Vaak zijn de bewijzen bij dit soort onderzoeken minder sterk.”
Om het effect van KlankKr8 aan te tonen, is het voor de onderzoekers erg belangrijk dat de scholen blijven meedoen. “Als veel scholen zouden afvallen, staan we eigenlijk een beetje met lege handen,” benadrukt Lyset. Sinds de start van het onderzoek in december is dit slechts met één school gebeurd. “Daar zijn we heel blij mee! In langlopende onderzoeken gebeurt het vaak dat scholen afhaken, dat is altijd een zorgelijk punt. Hier gaat dat voorlopig erg goed. Wij zijn er persoonlijk erg van onder de indruk hoe betrokken de scholen zijn!” Hans wijst ook op het belang van de scholen in de controlegroep: “Zij doen momenteel nog niets met KlankKr8, maar zijn wel cruciaal voor de vergelijking.” “Alle scholen mogen achteraf echt trots zijn dat ze hieraan hebben meegewerkt,” vult Lyset aan. “Dit is iets wat verder rijkt dan de kinderen in je eigen klas en binnen jouw school. We doen het voor de onderwijsontwikkeling van alle kinderen in Nederland.”
KlankKr8 maakt onderdeel uit van een aantal veelbelovende interventies, waarvan men verwacht dat ze het in zich hebben wat nodig is om de leesvaardigheid van kleuters te bevorderen. “Dat zou echt geweldig zijn,” zegt Lyset. “Als onderwijskundig onderzoeker is er niets mooier dan iets vinden wat écht werkt voor de leerlingen in de klas.” Maar ook als blijkt dat KlankKr8 niet werkt, zijn de onderzoekers niet teleurgesteld. “Dan willen we natuurlijk ook weten hoe dat nou weer kan! Dan valt er écht nog wat te grasduinen,” lacht ze.
Verder lezen?
We hebben Hans en Lyset gevraagd naar een aanvullend onderzoek dat ze voor KlankKr8 doen met Face Tracking. Het interview vind je hier.
Lijkt het je leuk om hieraan bij te dragen? Wij zoeken leerkrachten die interesse hebben om met 3-5 leerlingen uit hun klas deel te nemen! Het maakt daarbij niet uit of je aan de interventie- of controlegroep deelneemt. Interesse? Neem dan contact op met Lyset via l.t.m.rekers-mombarg@utwente.nl of 053-4895570. Leerlingen die meedoen aan dit aanvullende onderzoek spelen eenmalig zo’n 10-15 minuten met KlankKr8 terwijl een klein cameraatje registreert waar ze naar kijken. Het kind komt dus zelf niet herkenbaar in beeld. Alle data wordt vertrouwelijk verwerkt.
