Vijf jaar onderzoek naar passend onderwijs door zeven onderzoeksinstituten - waaronder Oberon - leverde maar liefst zeventig onderzoekspublicaties op. Sanne Weijers en Eelco van Aarsen vertellen over dit uitgebreide evaluatieonderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van OCW.
Sanne: “Zo’n groot onderzoek waarbij je bij aanvang al weet dat het vijf jaar duurt: dat maak je als onderwijsonderzoeker niet vaak mee. We volgden een aantal samenwerkingsverbanden door de jaren heen, we brachten de grote lijn in beeld met behulp van vragenlijstonderzoek en we gingen dieper in op een aantal specifieke thema’s, zoals leerwegondersteuning in het vmbo. Heel afwisselend.”
Eelco: “Lang niet alles lag van tevoren al vast. Zo bleek uit ons monitoronderzoek naar de tevredenheid bij de samenwerkingsverbanden dat het perspectief van de besturen ontbrak. Dus kregen we de opdracht van OCW om de schoolbestuurders als extra responsgroep mee te nemen. De invoering van passend onderwijs leefde politiek en maatschappelijk zo enorm, dat er gaandeweg nieuwe onderzoeksvragen ontstonden.”
Passend onderwijs wordt in de pers vaak niet zo positief afgeschilderd. Wat vinden jullie daarvan?
Eelco: “De kritische verhalen in de pers zijn in ieder geval niet gebaseerd op ons evaluatieonderzoek. Het ligt echt genuanceerd en er zijn grote verschillen tussen samenwerkingsverbanden. Bij sommige gaat het heel goed, bij andere minder. Maar onder de directeuren van de samenwerkingsverbanden heerst echt de ambitie van Wir schaffen das.”
Sanne: ”Ik kwam af en toe op scholen die door de nieuwe verdeling van de middelen voor de opdracht kwamen te staan om hun leerlingen met veel minder geld de benodigde ondersteuning te blijven geven. Dat is natuurlijk ook echt heel ingewikkeld voor een schoolteam, het is niet gek dat dat gemopper oplevert.”
Welke aanbevelingen zouden jullie op basis van je onderzoekservaring doen?
Sanne: “Ik denk dat er meer aandacht besteed kan worden aan de landing van passend onderwijs op de werkvloer. Het lijkt me tijd om het gesprek binnen de scholen nadrukkelijk te agenderen. Schoolteams moeten het gesprek met elkaar voeren over vragen als ‘Wat zijn onze ambities? Heeft ons team de benodigde vaardigheiden in huis om die ambities waar te maken?’”
Eelco: “Ja, dat denk ik ook. Mijn aanbeveling is daarom: gun het even de tijd en kijk vooral waar het goed gaat en waar het beter kan. Na vijf jaar zijn de beleidsmatige veranderingen op bestuurlijk niveau redelijk rond en nu gaan ze goed merkbaar worden op de werkvloer. Ik begrijp de schoolbesturen wel die vinden dat het goed is niet te snel alweer allerlei dingen te gaan veranderen.”
Tekst: Marleen Kieft
