Steeds meer ouders kopen bijles of andere onderwijsondersteuning in voor hun schoolgaande kinderen. Hoewel dit verschijnsel momenteel veel aandacht krijgt in de media, is het niet nieuw. Wendy de Geus deed in 2017 en 2019 al onderzoek naar de landelijke stand van zaken rond schaduwonderwijs.
Je onderzoeken naar schaduwonderwijs zijn al een paar jaar oud. Toch zijn ze opeens weer helemaal actueel. Hoe komt dat?
“Schaduwonderwijs is echt een onderwerp dat leeft. De Onderwijsraad verwijst in een recent advies over privaat onderwijs vaak naar onder andere ons onderzoek ‘Licht op schaduwonderwijs’. We zochten uit welke verschillende soorten schaduwonderwijs er eigenlijk zijn, maar beschreven ook het bereik en de motieven die ouders ervoor hebben. In samenwerking met SEO rekenden we ook uit hoeveel geld er eigenlijk omgaat in die markt. Het was de eerste keer dat dit alles zo uitgebreid in kaart werd gebracht.”
Schaduwonderwijs zou kansenongelijkheid in het onderwijs versterken. Blijkt dat ook uit de onderzoeken die jij deed?
“Onze studies laten zien dat lager opgeleide ouders ongeveer net zo vaak ondersteuning voor hun kind inschakelen als hoger opgeleide ouders. Het verschil zit ‘m erin dat hoger opgeleide ouders vaker betaalde ondersteuning voor hun kinderen inkopen. Kinderen van lager opgeleide ouders krijgen vaker onbetaalde ondersteuning, via kennissen, school of buurthuis. Ouders die meer middelen tot hun beschikking hebben kunnen dus vormen van schaduwonderwijs betalen die misschien intensiever en kwalitatief beter zijn. In die zin denk ik dat schaduwonderwijs inderdaad invloed zal hebben op de onderwijskansen.”
Het lijkt wel alsof vooral de nadelen en risico’s van schaduwonderwijs worden benadrukt. Wat vind je daarvan?
“We zagen in ons onderzoek dat scholen vaak redelijk positief zijn over de huiswerkinstituten waar ze mee samenwerken. Zij zijn blij als er extra mensen op school rondlopen, die leerlingen begeleiden bij hun huiswerk en af en toe surveilleren bij een toets. Ze hebben daar zelf niet het geld of de mensen voor. Ook zijn er vaak regelingen tussen scholen en aanbieders die de toegankelijkheid bevorderen, zoals bijvoorbeeld minimapotjes of kortingsregelingen. De ervaringen in het veld zijn dus zeker niet alleen maar negatief. Het zou wel goed zijn als er iemand zicht zou hebben op de kwaliteit van het schaduwonderwijs, want dat ontbreekt nu volledig.”
Meer lezen? Zie in ons portofolio Licht op Schaduwonderwijs of Aanvullend en particulier onderwijs
Tekst: Marleen Kieft
