De medezeggenschap in het hoger onderwijs speelt een belangrijke rol om de stem van studenten en personeel te laten horen. Op verschillende niveaus, van de instelling tot de opleiding, gaan centrale raden, decentrale raden en opleidingscommissies in gesprek met het bestuur en management over de kwaliteit van het onderwijs en vormen een kritisch tegenwicht.
Oberon voert elke twee jaar de Monitor medezeggenschap hogescholen en universiteiten uit, in opdracht van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), de Vereniging Hogescholen (VH), de Universiteiten van Nederland (UNL), de Landelijke Overleg Fracties (LOF), de Vereniging van Medezeggenschapsraden van Hogescholen (VMH), HBO-Medezeggenschap en het Landelijk Overleg Universitaire Medezeggenschap (LOVUM). Hiermee brengen we al sinds 2017 de staat van de medezeggenschap in kaart. Door middel van tweejaarlijkse vragenlijsten en panelgesprekken met medezeggenschapsleden volgen we de ontwikkelingen door de jaren heen.
Bevindingen van 2024
Het onderzoek verdiept zich in de facilitering, tijdsbesteding en functionering van de medezeggenschap. Ruim 1200 medezeggenschappers, zowel student- als personeelsleden, reageerden op de vragenlijst. Hieronder sommen we een aantal belangrijke bevindingen op:
Tijdsbesteding van raadsleden
Raadsleden uit centrale raden besteden over het algemeen de meeste tijd aan het raadswerk. In het hbo besteden personeelsleden meer tijd, terwijl in het wo studentleden dit doen.
Afspraken met werkgevers
De meerderheid van de personeelsleden heeft afspraken gemaakt met hun werkgever over hun werkzaamheden in de medezeggenschap.
Financiële vergoeding studentleden
Hoewel de meeste studentleden een financiële vergoeding ontvangen, zijn hbo’ers hier meer tevreden over dan wo-studenten.
Faciliteiten
Over het algemeen zijn medezeggenschappers positief over aspecten zoals notulisten, huisvesting en scholingsbudget, maar minder tevreden over faciliteiten voor de communicatie met de achterban en niet-Nederlandssprekende leden. Veel medezeggenschappers zijn niet goed op de hoogte van de faciliteiten.
Scholingsbehoeften
Ten opzichte van de eerdere jaren heeft een toenemend aantal medezeggenschappers (ongeveer twee derde) het afgelopen jaar scholing gevolgd. Studentleden hebben meer behoefte aan scholing over communicatie- en vergadervaardigheden dan personeelsleden. Personeel heeft meer behoefte aan scholing over financiële en juridische zaken.
Informatievoorziening en betrokkenheid
Men is positief over de overlegcultuur en het formele contact met de bestuurder. Medezeggenschappers voelen zich nog onvoldoende tijdig geïnformeerd en betrokken. Ook contact met de achterban, met andere medezeggenschappers binnen en buiten de instelling en met externe deskundigen kan beter.
Inzet 10%-middelen
Driekwart van de respondenten is niet op de hoogte van de beschikking en inzet van de 10%-middelen, een deel van de studievoorschotmiddelen bedoelt voor versterking van de medezeggenschap.
Werving nieuwe leden
Het merendeel van de raden en opleidingscommissies slaagt erin om voldoende leden te vinden, hoewel dit op het hbo moeilijker is voor studentleden en op het wo juist voor personeelsleden.
Invloed
Een derde van de raadsleden is tevreden met hun invloed op de gang van zaken binnen de instelling. Zo’n 20% is ontevreden, dit is een forse stijging ten opzichte van de vorige meting.
Dag van de Medezeggenschap
De monitor werd traditiegetrouw door Oberon op de Dag van de Medezeggenschap (27 mei 2024) gepresenteerd en door het ISO aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap overhandigd. In een op 5 juni 2024 verzonden brief aan minister Dijkgraaf heeft de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om een reactie op het rapport gevraagd.
Benchmark
Als onderdeel van het onderzoek bieden we een benchmark aan voor geïnteresseerde raadsleden en opleidingscommissieleden. Hierin maken we een vergelijking tussen de eigen instelling en het landelijke gemiddelde, die hen in staat stelt om het gesprek hierover aan te gaan met hun bestuurder of opleidingsmanager.
Bekijk de Monitor Medezeggenschap Hogescholen en Universiteiten 2024 hier:
