Het project “Digitale Oefenprogramma’s, En Nu?” (DOEN) is onderzocht hoe docenten digitale oefenprogramma’s in het voortgezet onderwijs inzetten, hoe zij de daaruit voortkomende leerlinggegevens gebruiken, en hoe docenten in deze processen ondersteund kunnen worden. In het project stond vernieuwing vanuit de school centraal: om docenten te helpen professionaliseren, hebben docententeams afkomstig van de vijf deelnemende scholen zelf een professionaliseringstraject voor hun collega’s ontworpen en uitgevoerd. De scholen zijn dus intensief betrokken geweest bij de totstandkoming en uitvoering van het project. Oberon heeft samen met de Universiteit Utrecht en Universiteit Leiden de scholen ondersteund bij de uitvoering van het project, en hebben de onderzoeksactiviteiten die deel uitmaakten van het project uitgevoerd.
In het januari/februari 2022 nummer van Didactief verscheen een artikel over het project (zie bij downloads). Bij zijn bijbehorende materialen te vinden inclusief praktijkverhalen van de vijf scholen in infographics en korte filmpjes.
Het rapport van het hele onderzoek en bijbehorende kickstartersheet over de docent als ontwerper van schoolvernieuwing is hiernaast de vinden. Meer materialen zijn te vinden op de website van DOEN.
Korte beschrijving van het project
In de eerste fase van het project werd de stand van zaken op de vijf scholen in kaart gebracht wat betreft de inzet van digitale oefenprogramma’s en leerlinggegevens ten behoeve van differentiatie in de klas. Op basis hiervan zijn vier docentprofielen gevonden: actieve gebruikers, selectieve gebruikers, beginnende gebruikers en niet-gebruikers. Voor elk van de profielen zijn suggesties geformuleerd voor professionalisering.
In Fase 2 werden professionaliseringstrajecten ontworpen om docenten te helpen ontwikkelen in de inzet van DO’s en het gebruiken van LG ten behoeve van differentiatie. Dit ontwerpproces van de docenten was zelf ook onderdeel van het onderzoek. Om de docentenontwerpteams aan de slag te laten gaan, was het nodig om een blauwdruk te ontwikkelen voor ontwerpactiviteiten. De blauwdruk is gebaseerd op literatuur over samenwerkend leren en modellen voor onderwijsontwerponderzoek en instructieontwerp. De docentenontwerpteams hebben de blauwdruk geëvalueerd door middel van logboeken en interviews. Het resultaat is een blauwdruk bestaande uit 5 fasen, elk met eigen doelen en activiteiten. Scholen in het voortgezet onderwijs kunnen de blauwdruk naar eigen inzicht gebruiken om aan de slag te gaan met een DOT. De blauwdruk is te vinden op https://project-doen.nl/.
Uiteindelijk zijn de professionaliseringstrajecten die in fase 2 ontworpen zijn, in de praktijk gebracht en geëvalueerd. De professionaliseringstrajecten hebben met name technische vaardigheden wat betreft het gebruik van digitale oefenprogramma’s en leerlinggegevens opgeleverd. Didactische vaardigheden over hoe leerlinggegevens om te zetten naar handelen passend bij gedifferentieerd lesgeven blijft een aandachtspunt waar de scholen in de toekomst mee aan de slag kunnen.
Docenten waarderen de laagdrempeligheid van de interventie ontworpen door eigen collega’s: direct toepasbaar in eigen praktijk en hulp van collega’s direct beschikbaar.
